Stadion Bay Nelsona Mandeli zbudowany ze stali ArcelorMittal

Szczegółowe informacje

Port Elizabeth, jedno z największych miast RPA, znajduje się w Algoa Bay (Ocean Indyjski) na wschodnim wybrzeżu, a obecnie jest częścią gminy Nelson Mandela Bay. Dominującą rolą tego trzeciego co do wielkości portu w kraju jest funkcja głównego centrum południowoafrykańskiego przemysłu motoryzacyjnego. Ponadto, dzięki szerokiej ofercie sportów wodnych, całorocznemu umiarkowanemu klimatowi i bliskości ważnych parków narodowych, Port Elizabeth przyciąga wielu turystów z kraju i zagranicy. Po wyborze tego miasta jako miejsca rozgrywek w ramach Mistrzostw Świata  2010, potrzebny był nowy stadion o jakości godnej tej imprezy sportowej. Dziś stadion ten, na którym rozegrane zostały ćwierćfinały, o pojemności 46 000 miejsc, jest największym obiektem w Port Elizabeth i został zaprojektowany jako charakterystyczny, nowy, kultowy punkt orientacyjny „Wietrznego Miasta”.

Koncepcja architektoniczna

Stadion położony jest w pobliżu centrum i ma dobre połączenia komunikacyjne, w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora North End, którego okolica  przed inwestycją była zaniedbaną, nieciekawą częścią miasta. Położona między morzem i jeziorem, okolica ta miała jednak ogromny potencjał rozwoju, i dzięki inwestycji dojrzała, stając się częścią szerokiego programu parku sportowego. Oprócz organizacji meczów piłki nożnej i rugby, oferuje ona wiele możliwości uprawiania sportów wodnych i jazdy na rowerze. Jako centrum rozrywki charakteryzuje się wyjątkową jakością środowiskową i wielofunkcyjnością, jakiej wcześniej brakowało miastu.

Stadion jest obiektem wolnostojącym, znajdującym się na podwyższeniu w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora, pośrodku łagodnej topografii parku. Przypomina kwiat wyrastający z ziemi, tworząc unikalny obraz z odbiciem w wodzie. Kształt stadionu wyróżnia się krzywiznami dachu i przejrzystą  betonową podstawową konstrukcji, tworzącą dwukondygnacyjną galerię kolumnadową. Galeria ta otacza  stadion i jest otwarta dla wszystkich odwiedzających park w dni niemeczowe. Kolumnady, na których spoczywają dźwigary dachowe, zwieńczone są przeszkleniami i biegną do poziomu podłoża. Stąd rozpościerają się w górę, na wzór liści kwiatu, w kierunku środka stadionu.

Konstrukcja dachu

Geometria dachu jest dostosowana do lokalnych warunków i chroni widzów nie tylko przed słońcem, ale przede wszystkim przed często tam występującymi silnymi wiatrami. Charakterystyczny projekt dachu wynika z naprzemiennego rozmieszczenia dźwigarów i obszarów pomiędzy nimi. Zastosowano zewnętrzny górny pas z podwyższonym grzbietem, aby nadać dźwigarom bardziej dramatyczny wygląd. Membrany PTFE w polach pośrednich są podzielone na dwie strefy kablem dolnym, tworząc naprzemienny wzór o kształcie żeber i zagłębień,  wzmocniony  naprzemiennością zastosowanych materiałów. Aluminiowa okładzina potrójnych parabolicznych dźwigarów jest perforowana w dolnej części, dając różne stopnie przezroczystości, zapewniając gościom VIP-owym spektakularny widok na park, jezioro i morze, a jednocześnie dając niezbędną osłonę przeciwsłoneczną.

Wyraźne zaznaczenie odsłoniętych dźwigarów dachowych jest widoczne od wewnątrz. Zmiana pomiędzy nieprzezroczystymi i półprzezroczystymi częściami dachu tworzy interesującą grę światła i cienia wewnątrz stadionu. W ciągu dnia obszary membrany zapewniają naturalne oświetlenie pod dachem. Aby zmiękczyć linie cienia na boisku, półprzezroczysta część membrany dachowej została zmaksymalizowana od strony wewnętrznej krawędzi dachu.

Na wewnętrznej krawędzi dachu belka obwodowa łączy końce dźwigarów, tworząc platformę dla wyposażenia technicznego. W tym przypadku dostęp konserwacyjny, oświetlenie i instalacje znajdują się nad membraną dachu, a więc nie znajdują się w bezpośredniej linii patrząc od dołu. Instalacje  ograniczają się zatem do sprzętu akustycznego i monitorującego, zintegrowane z konstrukcją dachu. Wewnętrzne zakończenie dachu ma ostrą krawędź.

Funkcjonalny projekt odpowiadający warunkom technicznym i klimatycznym

Dwupoziomowy stadion ma głębszy niższy poziom, wznoszący się łagodną parabolą. W połowie wysokości tego poziomu znajdują się przejścia prowadzące bezpośrednio do galerii zewnętrznej. Organizacja ruchu wewnątrz zapewnia odwiedzającym łatwy dostęp do wszystkich obszarów i usługi, dając możliwość rozprostowania nóg w przerwie meczu. Górna kondygnacja ponad poziomem galerii  jest podzielona na dwie strefy, umożliwiające elastyczne wykorzystanie piętra pośredniego, utworzonego na górnym poziomie galerii. Jest ono przeznaczone na wydarzenia o różnych rozmiarach i zapewnia jednocześnie kilka dodatkowych boisk, potrzebnych zwłaszcza do meczów rugby. Obszary te mają  całkowicie przeszklone fronty z widokiem na boiska, a perforacja pokrycia dachu oferuje wspaniałe widoki na zewnątrz i dobrą jakość środowiskową. Na pozostałe rzędy górnej kondygnacji, dostępne po przekątnej, prowadzą szerokie schody. Geometryczna prostota konstrukcji emanuje estetyczną czystością, a zaokrąglenia areny oferują optymalny widok na boiska i gwarantują doskonałą atmosferę.

Projekt spełnia wszystkie warunki funkcjonalne, techniczne i klimatyczne, ale jednocześnie uwzględnia aspekty kulturowe. Typowe materiały budowlane, które są dostępne lub używane lokalnie, odnajdujemy w  zastosowanych materiałach i kolorystyce. Ciemnoczerwona ceglana nawierzchnia użyta w strefach dostępu do parku i wokół stadionu przechodzi w różne odcienie czerwieni siedzeń i polichromowanych podłóg  w strefach VIP. W ciągu dnia widać betonową konstrukcję, na której opiera się  biały dach, jak lekka girlanda z płatków kwiatu. Natomiast nocą jego ogromne podświetlone obszary wyglądają jak nadciągająca burza. Fasada z kolumnadową galerią z boku stadionu stanowi tło dla tego obrazu, zapewniając symboliczne odniesienie do człowieka, którego imię nosi stadion i gmina: Nelsona Mandeli Bay. Dzięki graficznemu przedstawieniu znanych powiedzeń Nelsona Mandeli, galeria (która ma ponad 700 m długości) jest interpretowana jako „długa droga" w sensie sportowych ambicji i gry fair play, jak równego z równym.
 
Budowa stadionu Arena Nelsona Mandeli Bay dała Port Elizabeth wysokiej jakości obiekt sportowy, który ożywił ogromną część miasta. Zwiększa to szanse na optymalne wykorzystanie stadionu po Mistrzostwach Świata. Wszystkie obszary prasowe i biurowe  można przekształcić w obiekty do użytku sportowego i rekreacyjnego oraz pracy wolontariackiej. Obszary pomiędzy stadionem i wodą są natomiast doskonałym miejscem wypoczynku nad jeziorem. Nowa ścieżka rowerowa wokół stadionu i jeziora uzupełnia zaplecze rekreacyjne parku sportowego, dzięki czemu dzielnica wokół Prince Alfred Park przyciąga turystów każdego dnia, jako miejsce przyjaznej przestrzeni publicznej.

Stadion Bay Nelsona Mandeli w liczbach

- powierzchnia brutto: 50.000 m²

- poziomy: 2

- pojemność: 46.000 miejsc

- miejsca VIP: 49

- miejsca biznesowe: 2.390

- miejsca dla osób na wózkach inwalidzkich: 80

- miejsca dla prasy: 125

- podziemne miejsca parkingowe dla samochodów: 96

- długość stadionu: 267 m.

- szerokość stadionu: 207 m.

- wysokość stadionu: 40 m.