Stal ArcelorMittal dla Stadionu w Kapsztadzie

Ten nowy znak rozpoznawczy w Green Point w Kapsztadzie - jedno z miejsc, gdzie rozgrywały się  Mistrzostwa Świata FIFA 2010 - wpisuje się z szacunkiem w obraz miasta. Podwieszany szklany dach o powierzchni 36 000 m2 jest wsparty na lekkiej konstrukcji stalowej, fasada składa się z półprzezroczystej membrany PVC. ArcelorMittal dostarczył na potrzeby tego projektu profile ze stali walcowanej na gorąco.

Szczegółowe informacje

Koncepcja architektoniczna

Zadaniem szczególnym było zaprojektowanie stadionu, który miał stać się ikoną Kapsztadu i być zlokalizowanym w centrum miasta,  w części parku publicznego o powierzchni 80 ha, zwanym Green Point Common. W Green Point Common znajduje się również najstarsze pole golfowe w Południowej Afryce i najstarszy klub rugby. Park jest otoczony obszarami mieszkalnymi i znajduje się blisko centralnej dzielnicy biznesowej Kapsztadu, Victoria & Alfred Waterfront, która jest obecnie główną atrakcją turystyczną miasta.

Green Point Common ma swoją historię w Kapsztadzie. Było to skaliste pustkowie, aż do 1923 r., kiedy rząd Republiki Południowej Afryki przekształcił je we wspólny dla miasta teren, na którym miały zostać utworzone tereny rekreacyjne i obiekty sportowe. W ciągu ostatnich dziesięcioleci obszary wspólne zostały ograniczone. Większość z nich, po wynajęciu prywatnym klubom sportowym i innym organizacjom, nie jest już ogólnodostępna.

Po starannym rozważeniu sytuacji politycznej, postanowiono zbudować stadion, aby stworzyć połączenie między centrum handlowym i Green Point Common, oraz zreorganizować istniejące obiekty sportowe. Fort artyleryjski Fort Wynyard, boisko do krykieta Green Point i klub golfowy zostały włączone do parku publicznego.

Wraz z poziomą linią Gór Stołowych i zaokrąglonym wierzchołkiem Wzgórza Sygnałowego, zakrzywione kontury stadionu są jak rodzaj nuty dolnej w harmonijnej triadzie. Lekki, okrągły stadion wygląda na dyskretny i pełen szacunku dla otoczenia. Jego wygląd zmienia się znacznie w zależności od oświetlenia. Dzięki przezroczystej powłoce zewnętrznej odmiennie reaguje na różne warunki pogodowe i porę dnia czy pory roku, a różnorodne efekty świetlne nadają mu wygląd rzeźby.

Projekt koncepcyjny odpowiadał czysto funkcjonalnym wymaganiom. Dla kibiców zapewniał logiczną, ale zmysłową strukturę, a wewnątrz tworzył wspaniałą atmosferę podczas meczów piłki nożnej i rugby oraz koncertów. Stadion zapewnia miejsca dla 68 000 widzów, rozmieszczonych na trzech poziomach, z czego 2400 dla biznesu, a kolejne 2500 w boksach. Szerokie deptaki dojazdowe na poziomach 2 i 6 tworzą „lobby” wokół areny stadionu, umożliwiając odwiedzającym swobodę ruchu, przyjemne otoczenie pozwalające na swobodną i łatwą orientację w terenie. Boisko jest widoczne z „lobby”. Górny „hol” na wysokości 25 m oferuje panoramiczny widok na Green Point Common, miasto i ocean.

Paraboliczny profil trybun daje wszystkim widzom optymalny widok boiska. Silnie zakrzywiony zarys górnej częsci kontrastujący z bardziej wyciszonymi krzywiznami krawędzi dachu wynika z ich funkcjonalnej geometrii. Podczas Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w 2010 r. po obu stronach na najwyższym poziomie zostały zainstalowane tymczasowe rzędy siedzeń, później  zastąpione pomieszczeniami i salami klubowymi. Zmniejszyło to liczbę miejsc siedzących z 68 000 do 55 000, ale zwiększyło liczbę powierzchni do wynajęcia, co przyczyniło się do rentowności stadionu po Pucharze Świata.

Powodem krytyki wybranej i umotywowanej politycznie lokalizacji była wysokość stadionu. Ze względu na skaliste podłoże nie można było zatopić obiektu w warstwie dolnej ziemi. Aby zmniejszyć pozorną wysokość budowli, stworzono podwyższoną platformę, która pełni funckję sztucznego krajobrazu, a ten  pośredniczy pomiędzy stadionem i jego otoczeniem i zmniejsza jego postrzeganą wysokość. Szerokie podjazdy i stopnie z trzech stron prowadzą do tego płaskowyżu, pod którym znajdują się miejsca parkingowe dla ponad 1200 samochodów, obszar dostaw towarów i dojazd dla wozów strażackich oraz służb ratowniczych.

Dach

Konieczność odciążenia płaskiego dachu podwieszanego na wypadek podwyższonej aerodynamiki lub spływu wody deszczowej skłoniła projektantów do opracowania innowacyjnego rozwiązania konstrukcyjnego, które jest swoistą syntezą siodłowego, zakrzywionego dachu podwieszanego i kratownicy z ciężkim przeszkleniem do zastosowań dachowych, które zapobiega zasysaniu wiatru w górę.

Te stalowe dźwigary kratowe na kablach nośnych tworzą rdzeń konstrukcji dachowej położonej po obu stronach. Dach o powierzchni 36 000 m² wykonany jest ze szkła laminowanego. Wewnętrzny pierścień o szerokości 16 m składa się z przezroczystego szkła, dzięki czemu zwiększa się wysokość światła,  a zewnętrzne powierzchnie szklane są emaliowane, co zmniejsza rozpraszanie ciepła i obniża intensywność światła o około 80%. Spód konstrukcji dachu jest, podobnie jak elewacje, pokryty przezroczystą membraną, która nie tylko obejmuje instalacje techniczne, ale również zapewnia izolację akustyczną. System nagłaśniający, oświetlenie i systemy oświetlenia stoisk zostały zintegrowane z dachem. Pomimo całkowitej masy szkła wynoszącej 4500 ton, dach jest nadal lekką konstrukcją w porównaniu z dachami o podobnej wielkości.

Elewacja

Fasada została zaprojektowana jako profilowana poziomo membrana. Jej pofałdowana powierzchnia przekształca stadion w dużą, półprzezroczystą rzeźbę. Membrana jest półprzezroczystym materiałem szklanym ze srebrną powłoką, która otacza konstrukcję nośną jak welon, pozwalając na dostrzeganie wnętrza. Bardzo zmienne warunki pogodowe w Kapsztadzie powodują częste zmiany oświetlenia. Warunki oświetleniowe zmieniają się jak pory dnia: są pełne bieli i jasności w jasne letnie dni lub wypełnione szarością w burzliwe dni zimowe. O zachodzie słońca stadion skąpany jest w czerwonawym blasku. W nocy lśni jak chińska latarnia, odsłaniając jej wnętrze.

Znana na całym świecie panorama Kapsztadu zyskała nową funkcję architektoniczną. Nowy stadion dyskretnie zajął miejsce w imponującym krajobrazie Przylądka Dobrej Nadziei i w sercach obywateli RPA, niezależnie od ich pochodzenia etnicznego.

Szczegóły projektu

  • Kapsztad
  • Republika Południowej Afryki
  • Architekt
    gmp - von Gerkan, Marg and Partners we współpracy z Louis Karol Architects, Point Architects, Cape Town
  • 2007-2010
  • Klient
    Miasto Kapsztad
  • Biuro inżynieryjne
    Projekt konstrukcji i dachu: Schlaich Bergermann und Partner 
    Konstrukcje: BKS Pty Ltd, Iliso Consulting, Henry Fagan & Partners, KFD Wilkinson, Arcus Gibb, Cape Town
  • Wykonawca
    JV Murray & Roberts, WBHO roof, JV Pfeifer Seil- und Hebetechnik & Birdair
  • Zdjęcia
    © Bruce Sutherland, Marcus Bredt, Berlin, Silvia Scalzo, ArcelorMittal 
    plans: ©gmp
  • Tekst:
    gmp - von Gerkan, Marg and Partners